اگر از افراد خبره در حوزه دکوراسیون داخلی بپرسید پتینه کاری چیست، اولین چیزی که به شما می‌گویند این است که «پتینه یعنی هنر کهنه کردن فضای یک خانه»؛ ولی پتینه کاری به همین‌جا ختم نمی‌شود. پتینه کاری که در واقع یک هنر ایتالیایی است، شاخه‌های متفاوتی دارد و پتینه کاری به مجموعه کارهایی گفته می‌شود که ظاهری قدیمی به دیوارها و اشیا می‌دهد. اگر به دیوار کاخ‌ها و خانه‌های اعیانی قدیمی ایرانی یا خارجی – مخصوصا کاخ‌های ایتالیایی، انگلیسی و روسی – دقت کنید، نمونه‌های ایده آل هنر پتینه کاری را به راحتی خواهید دید. در ایران قدیم به جای پتینه بیشتر از گچ بری اساتید هنرمند ایرانی استفاده می‌شد؛ البته گچ بری را هم می‌توان شاخه‌ای استادانه از این هنر نامید. در واقع پتینه کاری یکی از هنرهایی است که دوباره پس از سال‌ها در حوزه دکوراسیون داخلی در حال استفاده است؛
اما واقعا پتینه چیست؟
کلاسیک یا مدرن؛ مسئله این است
همانطور که گفتیم، پتینه پوششی هنرمندانه برای دیوار یا اشیا است که انواع مختلفی دارد. پتینه‌ها به طور کلی روی یک رنگ پس‌زمینه که می‌تواند رنگ روغنی، پلاستیک یا اکریلیک باشد اجرا می‌شوند. این طرح‌ها می‌توانند برجسته یا تخت (فلت) باشند. پتینه کاری را به دو دسته کلاسیک و مدرن تقسیم بندی می‌کنند که در ادامه بیشتر با آن‌ها آشنا خواهیم شد.
در انواع کلاسیک، عموما پتینه کاری‌ها جلوه‌ای قدیمی به دیوارها و اشیا می‌بخشند. پتینه کاری برجسته که در قدیم بسیار کاربرد داشته، یکی از انواع کلاسیک آن است. در نوع کلاسیک که به پتینه ورقه طلا معروف است، از خمیر مخصوص پتینه کاری استفاده می‌شود و عموما از رنگ‌های طلایی برای تزئین آن استفاده می‌کنند. در نوعی دیگر از پتینه کلاسیک می‌توان نقش سنگ، آجر یا ترک را روی سطح مورد نظر اجرا کرد.
راه های زیادی برای پتینه کاری وجود دارد
یکی از انواع پتینه کاری که بسیار پرطرفدار است، کهنه کاری است که با استفاده از این تکنیک می‌توان دیوار یا حتی وسایل خانه را به یک قطعه‌ی آنتیک تبدیل کرد؛ این کار با استفاده از یک روغن مخصوص به نام شاپون (یا شاپان) روی سطح مورد نظر اجرا می‌شود. در انواع مدرن‌تر از پوشش ابر و باد و آسمان یا طرح فرشته به عنوان الگوی پوشش استفاده می‌شود و یا می‌توان با استفاده از تکنیک‌های رنگ آمیزی، طرح چوب یا پوششی نقره‌ای را روی سطح اجرا کرد. پتینه کاری را می‌توان روی هر سطحی اجرا کرد؛ از دیوار گچی و رنگ خورده و کاغذ دیواری شده گرفته تا سطوح چوبی وسایل خانه یا ستون‌ها.
چرا پتینه برای تغییر دکوراسیون مناسب است؟
اول از همه اینکه پتینه کاری با تنوع نامحدودی که دارد، شما را از دست رنگ‌های ساده، بی‌روح و تکراری سفید و کرم و استخوانی رها می‌کند. دیگر آن که با استفاده از پتینه کاری می‌توان به راحتی ترک‌ها و موج‌های ایجاد شده روی دیوارهای گچی را پوشاند. سومین مزیت پتینه کاری این است که عمر بالایی دارد و ضد آب است؛ یعنی می‌توانید پتینه را روی دیوار یا روی سقف یا هر شی اجرا کنید و نگران تمیز کردنش هم نباشید. اگر هم زمانی قسمتی از دیوار یا نقش روی اجسام آسیب دید، می‌توانید به راحتی آن قسمت را ترمیم کنید. سرعت اجرای بالا و نداشتن بوی نامطبوع هنگام پیاده‌سازی، جزو مواردی هستند که پتینه کاری را به انتخابی مناسب تبدیل می‌کنند.
پتینه کاری برای تغییر دکوراسیون
استفاده از پتینه کاری در قسمت‌های خاصی از دیوار می‌تواند نمای خانه را دگرگون کند.
اما شاید مهم‌ترین مزیتی که می‌توان برای پتینه برشمرد، قیمت مناسب و صرفه اقتصادی این پوشش است. با استفاده از تکنیک پتینه کاری می‌توان بسیاری از طرح‌های پرطرفدار که به وسیله کاغذ دیواری اجرا می‌شوند را با هزینه‌ای بسیار کمتر و با همان کیفیت اجرا کرد.
پتینه همان‌قدر که هنر سختی است، می‌تواند آسان هم باشد؛ به قدری آسان که خودتان هم بتوانید آن را روی یکی از دیوارها یا وسایل خانه‌تان اجرا کنید. البته واضح است که اگر قرار باشد دیوار پذیرایی را پتینه کاری کنید، بهتر است از یک متخصص وارد به این کار کمک بگیرید و هنرتان را روی دیوارهایی که کمتر دیده می‌شوند پیاده کنید. برای این کار نیازی نیست آموزش پتینه کاری ببینید؛ بلکه با چند روش ساده و کمی سلیقه می‌توانید دیوار یا کمد قدیمی و از مد افتاده خانه را نو کنید.
پتینه کاری با اسفنج
برای این کار، اول باید سطح زیر کار را رنگ بزنید. در انتخاب رنگ کاملا آزاد هستید؛ اما پیشنهاد ما این است که برای انجام این کار، رنگی مخالف با رنگ پس‌زمینه را انتخاب کنید. کمی صبر کنید تا رنگ دیوار خشک شود و سپس با استفاده از یک اسفنج که به رنگ آغشته شده، به دیوار ضربه بزنید و طرح دلخواه‌تان را روی دیوار پیاده کنید. فراموش نکنید که با یک تکه کاغذ، رنگ اضافه اسفنج را بگیرید.
در پتینه کاری با استفاده از پارچه، ابتدا باید یک یا تعدادی پارچه‌ی کهنه پیدا کنید. حالا یکی این پارچه‌ها را بردارید و هرطور که دل‌تان می‌خواهید آن را مچاله کنید. در مرحله‌ی بعد، پارچه‌ی مچاله شده را به رنگ آغشته کنید و با آن روی دیوار ضربه بزنید. علاوه بر ضربه زدن با پارچه می‌توانید آن را به صورت رندوم روی جاهای مختلف دیوار بکشید تا طرح یکتایی را خلق کنید. روش دیگری برای پتینه کاری با استفاده از پارچه وجود دارد که در آن، پارچه به صورت پیچانده شده در رنگ فرو می‌رود و به شکل وردنه روی دیوار حرکت داده می‌شود.
راه راه کردن دیوار
این یکی از روش‌های پرطرفدار پتینه کاری است. برای اینکار باید اول وسط دیوار را پیدا کنید و از وسط به دو طرف نوارهایی هم اندازه ایجاد کنید. سپس نوارها را به وسیله نوارچسب از هم جدا کنید. حالا که خیال‌تان از بابت قاطی نشدن رنگ‌ها راحت شد، نوارها را با رنگ‌های دلخواه رنگ بزنید و سپس نوارها را از دیوار جدا کنید. پیشنهاد ما این است که این کار را برای همه دیوارهای یک اتاق انجام ندهید و آن را فقط روی یکی از دیوارها اجرا کنید. ضمنا انتخاب رنگ‌ها در این روش خیلی مهم است و وجود هماهنگی رنگ‌ها حرف اول را می‌زند. برای درک هماهنگی بین رنگ‌ها پیشنهاد می کنیم.
